Projekat: Romkinje i Romi u Srbiji: Koliko se osećaju bezbedni?

25Feb2014

Najugroženije žene pa Romi, najveća etnička distanca prema Albancima, povećana prema romskoj populaciji

Poverenica za zaštitu ravnopravnosti je zajedno sa istraživačkim timom Centra za slobodne izbore i demokratiju (CeSID) predstavila rezultate najnovijeg istraživanja o odnosu građana i građanki prema diskriminaciji u Srbiji. Istraživanje je sprovedeno krajem 2013. godine uz podršku Programa Ujedinjenih nacija za razvoj u Srbiji (UNDP).

Rezultati istraživanja ukazuju na to da je javno mnjenje i perepcije građana o diskriminaciji podložno uticaju medija i kampanja koje ukazuju na položaj određenih socijalnih gruopa. Tako su se po prvi put u ovogodišnjem istraživanju žene našle na prvom mestu kao grupa koja se opaža kao ugrožena i diskriminisana (42% ispitanih). Ovo se objašnjava time da je istraživanje korespondiralo sa kampanjom protiv nasilja nad ženama koje je problem očigledno učinilo vidljivijim. Sličan uticaj je imalo izveštavanje o položaju azilanata budući da se ova grupa u većoj meri nego ranijih godina pojavil na listi onih koji se opažaju kao ugroženi. Na drugom mestu po opažanju da su izloženi diskriminaciji su Romi (41,5%) koji su se u proteklim godinama nalazili na prvom mestu. Iza Roma se u ovom istraživanju nalaze: osobe sa invaliditetom (28,4%), siromašne osobe (27%) i starije osobe (24,5). Visoko na listi su i deca (18,6%) i pripadnici seksualnih manjina (16,4%).

Međutim, istraživanje ukazuje i na to prema kojim socijalnim grupama postoji veliki potencijal da budu diskriminisani. Tako se 49% ispitanih slaže sa tvrdnjom da je homoseksualizam bolest koju treba lečiti što ukazuje na to da postoji značajne predispozicije da se diskriminacija ostvaruje prema LGBT osobama ali i prema pripadnicima manjinskih verskih zajednica (38% građana se slaže sa tvrdnjom da normalan čovek priznaje samo tradicionalne vere).

Dok građani smatraju da je društvo u kom živimo diskriminatorsko (65% ispitanih kaže da je diskriminacija prilično ili mnogo prisutna u našoj zemlji), a da su institucije koje najviše diskriminišu građane političke stranke, vlada, skupština i pravosuđe, većina je spremna da podrži mere afirmativne akcije, i to najpre u oblasti zapošljavanja nego prilikom upisa na univerzitet (78% naspram 73%). Zanimljivo je da je oblast rada i zapošljavanja ta, prema opažanju građana, gde se najčešće dešavaju diskriminatorske pojave, kao i da su oni koji su imali lično iskustvo sa diskriminacijom upravo je doživeli u toj oblasti društvenog života. Građani imaju najviše razumevanja za školovanje na maternjem jeziku: 41% anketiranih se slaže sa tim da manjine trebaju da imaju školovanje na maternjem jeziku, iako to košta budžet uz veliki broj onih koji se tome i protive (39%). Značajno manji procenat stanovnika Beograda je spreman da podrži mere afirmativne akcije (24% ne bi podržalo mere afirmativne akcije).

Kada je reč o etničkoj distanci, najveći stepen etničke distance postoji prema Albancima i on je najviši od svih drugih etničkih grupa. Prema Hrvatima je došlo do osetnog pada distance prema svim merenim kriterijumima, a u poslednjem koji ukazuje na najznačajniju socijalnu interakciju (brak) distanca je znatno manja prema Hrvatima nego prema Bošnjacima. Kada su u pitanju Romi, distanca prema njima u odnosu na druge etničke grupe nije visoka u socijalnim interakcijama koje su nižeg ili srednjeg stepena (faktički sve do stupanja u brak ili porodicu, kada distanca prema njima raste). Kada je pak reč o socijalnoj distanci, opšti pregled dobijenih nalaza ukazuje da postoji najveća socijalna distanca prema LGBT i HIV pozitivnim osobama. CeSID-ovi istraživači su naveli da ono što može biti zabrinjavajuće u ovom istraživanju jeste da trend blagog pada distanci prema etničkim skupinama (Hrvati, Bošnjaci) prati porast distance prema Romima i drugim socijalnim grupama koje su marginalizovane (LGBT populacija, HIV pozitivne osobe).

Celokupno istraživanje možete pogledati ovde.